เรื่องสุขภาพ

หมายถึง อาการผื่นคันที่เกิดจากการสัมผัสถูกสิ่งกระตุ้นจากภายนอกร่างกาย ซึ่งเป็นสารระคายเคืองหรือสารที่ทำให้เกิดการแพ้ได้ง่าย เกิดผื่นอาจเป็นผลมาจากข้อใดข้อหนึ่งดังนี้

1. การระรายเคืองต่อผิวหนัง เนื่องจากถูกสารระคายเคืองทำให้ผิวหนังอักเสบ เช่น กรด ด่าง สบู่ ผงซักฟอก ยางไม้ เป็นต้น
2. การแพ้ ผู้ป่วยต้องเคยสัมผัสถูกสารมาแล้วครั้งหนึ่งก่อนแล้วร่างกายถูกกระตุ้นให้สร้างภูมิคุ้มกัน (แอนติบอดี) ขึ้นมาเมื่อสัมผัสซ้ำ ทำให้เกิดอาการแพ้ การสัมผัสครั้งแรกกับครั้งหลังอาจห่างกันเป็นวัน ๆ เป็นเดือน เป็นปีก็ได้ เช่น พวกโลหะนิเกิล เงิน ยาทาเฉพาะที่ เช่น ซัลฟา ยาชา เครื่องสำอาง เช่น น้ำหอม ลิปสติก เครื่องแต่งกาย เสื้อผ้า ถุงมือ สี ปูนซีเมนต์ สารเคมีต่าง ๆ

อาการ

จะมีลักษณะเป็นผื่นแดง หรือตุ่มน้ำใสเล็ก ๆ มีอาการคันบริเวณที่สัมผัส ทำให้เห็นเป็นรอย เช่น รอยสายนาฬิกา สร้อยคอ ฯลฯ บางรายอาจเป็นตุ่มน้ำใสเล็ก ๆ ซึ่งต่อกันเป็นตุ่มพองใหญ่ เมื่อแตกออกจะมีน้ำเหลืองไหล และมีสะเก็ดเล็ก ๆ เกรอะกรัง เมื่ออาการทุเลาผิวหนังอาจแห้งเป็นขุย หรือหนาตัวขึ้นชั่วคราว บางรายผิวหนังอาจคล้ำลงหรือเป็นรอยด่างขาวชั่วคราว
อาการแทรกซ้อน
อาจเกาจนมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน เช่น เป็นตุ่มหนอง แผลพุพอง หรือน้ำเหลืองไหล

การรักษา

1. หาสาเหตุที่แพ้แล้วหลีกเลี่ยงโดยสังเกตจาก
   • ตำแหน่งที่เป็น เช่น ที่ศีรษะอาจแพ้ยาย้อมผมแชมพูสระผม ที่ใบหูอาจแพ้ตุ้มหู หน้าอาจแพ้เครื่องสำอาง
   • อาชีพและงานอดิเรก เช่น คนขับรถแพ้เบนซิน น้ำมันเครื่อง แม่บ้านแพ้ผงซักฟอง
2. รักษาผื่นแพ้โดย
   • ล้างแผลด้วยน้ำเกลือ แล้วเช็ดให้แห้ง
   • ทาด้วยครีมสเตรอยด์ ถ้าเป็นมากให้ทายาแก้แพ้ เช่น คลอร์เฟนนิรามีน
   • ถ้ามีหนอง หรือน้ำเกลือ ให้ทานยาปฏิชีวนะ
3. ในรายที่รุนแรง ควรส่งโรงพยาบาล

ข้อแนะนำ

โรคนี้ขึ้นอยู่กับการค้นหาสาเหตุของการแพ้ ส่วนใหญ่มักจะซักประวัติ หรือการทดสอบทางผิวหนัง ถ้าหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ได้มากจะหายใน 2-3 สัปดาห์ หรือ 2-3 เดือน
 

---

ข้อมูล โรงพยาบาลเปาโล เมโมเรียล โทร. 02-279-7000 วันที่ 21 ตุลาคม 2551
picture from : http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Contact_dermatitis_around_wound.jpg