เรื่องสุขภาพ

ไวรัสกลายพันธุ์ได้อย่างไร (How can viruses evolve?)

 

HOST = เหยื่อ ที่ไวรัสเข้าไปฝังตัว ( มนุษย์ หรือ หมู / นก สัตว์ต่างๆที่มันเข้าไปสิง)
HOST cell = เซลล์ ของเหยื่อ ที่ไวรัสเข้าไปฝังตัว ( เซลล์ มนุษย์ หรือ สัตว์)  


+++ปฏิบัติการเมื่อไวรัสเข้าไปใน HOST  Cell+++  

ไวรัสเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่ครบองค์ประกอบของการเป็นเซลล์ มันจึงไม่สามารถแพร่พันธุ์ด้วยตัวเองได้  แต่จะแพร่พันธุ์โดยการฝังตัวเข้าไปใน HOST cell



ดูรูปประกอบ  พื้นที่ สีชมพูทั้งหมด คือ HOST cell
รูปหกเหลี่ยมสีเหลือง คือไวรัส
หมายเลข 1-2 คือ ไวรัส สัมผัสผิวเซลล์ แล้วจะละลายตัวเองเข้ากับผนังเซลล์ บุกเข้ามาภายใน Host Cell
หมายเลข 3    เมื่อเข้ามาแล้ว ไวรัสจะสลายเปลือกตัวเอง เหลือแต่ RNA คือเกลียวสีแดงในรูป
หมายเลข 4a   RNA คือสารพันธุกรรมของไวรัส ที่จะหลอกล่อ RNA ของHost ( เกลียวสีน้ำเงิน) ให้มาประกบตัว เพื่อสร้างไวรัสตัวใหม่ออกมามากมาย  ( ปกติ RNA ของมนุษย์ มีไว้สร้าง โปรตีน และสารจำเป็นอื่นๆต่อร่างกาย และแน่นอนมันเป็นสารที่มีรหัสพันธุกรรมมนุษย์อยู่ด้วย)
ในรูป  
4b  คือ RNA ไวรัส หลอก RNA มนุษย์  ให้สร้างเปลือกใหม่ ให้มันแทนอันที่มันสลายทิ้งไปตอนแรก
4c  คือ RNA ไวรัส หลอก RNA มนุษย์   ให้สร้าง RNA ไวรัสใหม่ (ที่ปะปนกับ RNA มนุษย์ เรียบร้อยแล้ว จะกลายพันธ์ได้ช่วงที่หนึ่งก็ตอนนี้แหละ)

หมายเลข 5-6  ประกอบร่างกันใหม่อีกครั้ง ได้เป็นไวรัสลูก (ที่ขโมย RNA ของ Host  มาผสมเรียบร้อย) จำนวนนับหมื่นนับแสน  เข้าละลายผนังเซลล์ ของ Host แล้ว บุกออกจากตัว Host ออกสู่โลกภายนอกอีกครั้ง.......ระบาดดด นั่นเอง.....



ไวรัสกลายพันธ์อย่างไร
1. Mutation =การผ่าเหล่าของพันธุกรรม  : วิธีนี้ช้า  ในมนุษย์ ใช้เวลาหลายร้อยชั่วคน  แต่ในไวรัส ไม่กี่รุ่นก็ทำได้ (จำคำอธิบายข้างต้นว่า เพียงพ่อเดียว( host ที่ไวรัสไปฝังตัว--> ไวรัสก็ออกลูกได้เป็นหมื่น   จึงไม่ต้องรอหลายรุ่นอย่างมนุษย์) และแน่นอน ไม่ต้องรอนับพันปีอย่างมนุษย์ ไวรัสใช้เวลาเป็นวัน หรือ ชั่วโมงเท่านั้น
2. Genetic Recombination เป็นวิธีที่เร็วอย่างน่ากลัวเข้าไปอีก  อธิบายดังนี้.....

โปรดดูรูปประกอบอีกครั้ง  เกลียวสีแดงๆนั้นแทน RNA  ซึ่งล่องลอยไปมาในเซล
คราวนี้ลองนึกภาพว่า ถ้ามีไวรัสไข้หวัดใหญ่ 2 ชนิดขึ้นไปบุกเข้าไปในเซล์Host พร้อมกัน  ไวรัสนั้นจะสลายเกราะ ปล่อย RNA ของมันออกมาล่องลอยในเซลล์ ก่อนจะประกอบร่างตัวเองขึ้นมาใหม่เป็นไวรัสลูกหลานออกนอกเซลล์  ไอ้ตอนนี้แหละท่านผู้ชม...  มันก็ลากเอา RNA อะไรก็ได้มาประกอบร่าง ( ทั้งของไวรัสอีกตัวนึง กับของ Host )  ผสมกันออกจากเซลล์ กลายเป็น ไวรัสพันธุ์ใหม่เสร็จสรรพ.....


นี่คือที่มาว่า ไวรัสไข้หวัดใหญ่ H1N1 ธรรมด๊าธรรมดา กลายมาเป็นไข้หวัดหมู เม็กซิโก 2009 ได้ยังไง
สรุปง่ายๆคือ Host ( คนหรือสัตว์) เกิดแจ็คพ็อตติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ 2 ชนิดขึ้นไปในคราวเดียวกัน  ไวรัสก็จะไปผสมพันธุ์กันในร่างเหยื่อคนนั้น ก่อให้เกิดไวรัสพันธุ์ใหม่ พร้อมกันทีเดียวหลายพันหลายหมื่นเผ่าพันธ์  แต่แน่นอน การผสมมั่วซั่วเหล่านี้  ไวรัสพันธ์ใหม่ที่ได้ส่วนใหญ่ จะอยู่ไม่รอดในธรรมชาติ  แต่มันหลุดมาเป็นหมื่นชนิดมีหรือจะไม่มีชนิดนึงเล็ดรอด ใช่แล้ว และตัวที่รอดออกมาก็คือ “ ไข้หวัดใหญ่ เม็กซิโก 2009  SWINE FLU ”        

ดูแล้วพอจินตนาการได้มั้ยครับ ว่า ถ้ามันจะกลายพันธุ์ต่อก็ใช้วิธีเดียวกันได้ไม่ยากเลย!!!!!!
 
ข้อมูล http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A8060907/A8060907.html
picture from : http://leahhamburg.blogspot.com/2009/05/swine-flu-part-1-viruses-and-genetics.html
 
ความคิดเห็นจาก Webboard ต่อเรื่องนี้
 

ข้อมูลเกี่ยวกับการกลายพันธุ์ของไวรัส

คือได้อ่านบทความของทางศูนย์เกี่ยวกับว่าไสรัสกลสยพันธุ์ได้อย่างไรนั้น ผมคิดว่ามีหลายส่วนที่มันผิดยอู่นะครับ
1) การกลายพันธุ์แบบเกิดขึ้นเองของไวรัสนั้นเกิดขึ้นได้เร็วครับ โดยเฉพาะในกลุ่ม RNA ไวรัส เนื่องด้วยเอนไซม์ที่ใช้ในการเพิ่มจำนวนสารพันธุกรรมของไวรัส(RNA polymerase)ในกลุ่มนี้ไม่มี prove reading ทำให้มีความผิดพลาดเกิดขึ้นได้เสมอในการเพิ่มจำนวน และยิ่งมี positive selection จาก ยาต้านไวรัสด้วยแล้วการกลายพันธุ์ยิ่งเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
2) คุณสมบัติการ Reassort นั้นเกิดได้เฉพาะไวรัสที่มีสารพันธุกรรมแบบ segmented เท่านั้น เช่น ในไวรัสไข้หวัดใหญ่เป็นต้น

จาก: นักวิทย์ 2010-01-30 21:34:03

 

Saksiri Sirikul Research